หลายแผ่นดิน แม้สิ้นใจ ก็ไม่ลืม (จีนตัวย่อ: 霸王别姬; จีนตัวเต็ม: 霸王別姬 (แปลเป็นไทยได้ว่า ปาอ๋องลาสนม); พินอิน: Bàwáng Bié Jī; literally: "The Hegemon-King Bids Farewell to His Concubine"; อังกฤษ: Farewell My Concubine; ดีวีดีในไทย ใช้ชื่อว่า "หลายแผ่นดิน แม้สิ้นใจ ก็ไม่ลืม"[1] [2]) เป็นภาพยนตร์จีนที่กำกับโดยเฉิน ข่ายเกอ สร้างจากนวนิยายในชื่อเดียวกันของลิเลียน ลี นักเขียนชาวฮ่องกงมีเนื้อเรื่องเกี่ยวกับความสัมพันธ์ของโตวจื่อ นักแสดงอุปรากรจีนชาย ที่ได้รับการฝึกฝนให้รับบทเป็นตัวนาง กับซือโถว เพื่อนรุ่นพี่ที่คอยปกป้องโตวจื่อมาตั้งแต่เด็ก เมื่อเติบโตขึ้นโตวจื่อใช้ชื่อในการแสดงว่า เฉิงเตี๋ยอี มีชื่อเสียงโด่งดังกับกับบทอวี้จี่อัน นางสนมของเซี่ยงอี่ (หรือ ฌ้อปาอ๋อง 232-202 ปีก่อนคริสตกาล) แม่ทัพแห่งแคว้นฉู่ตะวันตกในยุคราชวงศ์ฉิน ที่แสดงโดยซือโถว ซึ่งใช้ชื่อในการแสดงว่า ต้วนเสี่ยวโหลว บทบาทของทั้งคู่มาจากอุปรากรปักกิ่งเรื่อง "ฌ้อปาอ๋อง" เกี่ยวกับการรบเมื่อ 202 ปีก่อนคริสตกาล ระหว่างเซี่ยงอี่ กับหลิวปัง, การสถาปนาราชวงศ์ฮั่น และเรื่อง "ศาลาโบตั๋น" ภาพยนตร์นำเสนอความสัมพันธ์แบบสามเส้าแบบ ชาย-ชาย-หญิง [3] ระหว่าง เฉิงเตี๋ยอี (รับบทโดย เลสลี่ จาง) กับ ต้วนเสี่ยวโหลว (รับบทโดย จาง เฟิงอี้) และนางโลมชื่อ จูเสียน (รับบทโดย กง ลี่) [4] โดยภาพยนตร์จบลงที่ความตายของเฉิงเตี๋ยอี โดยใช้ดาบเชือดคอตัวเอง เช่นเดียวกับในบทอวี้จี่อัน ที่ตัวเองเป็นผู้เล่นภาพยนตร์สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมและการเมืองจีนในช่วงต้นทศวรรษที่ 20 ตั้งแต่ยุคสงครามจีน-ญี่ปุ่นครั้งที่สอง การพ่ายแพ้ของกองทัพญี่ปุ่น การโค่นล้มพรรคก๊กมินตั๋งโดยพรรคคอมมิวนิสต์จีน ผ่านยุคการปฏิวัติทางวัฒนธรรมที่งิ้วกลายเป็นสิ่งต้องห้าม จนมาถึงยุคปัจจุบัน [5] เป็นภาพยนตร์ภาษาจีนเพียงเรื่องเดียวที่ได้รับรางวัลปาล์มทองคำ จากเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์ ประจำปี 1993